مشاورینو

معافیت تحصیلی

این نوع از معافیت حداکثر تا یک سال پس از فارغ تحصیلی از هر مقطع تحصیلی مجاز بوده و پس از آن فرد مشمول خدمت نظام وظیفه تلقی می‌گردد. این مقدار دارای یک نرخ رسمی بوده و فرد پس از آن جز دسته مشمولان قرار می‌گیرد. به این نرخ رسمی، سنوات تحصیلی می‌گویند.

همچنین حداکثر سن مجاز جهت تحصیل در مقطع دیپلم و پیش‌دانشگاهی ۲۰ سال تمام می‌باشد و فرد پس از این سن جز دسته مشمولین محسوب می‌شود.

برای مطالعه موارد تکمیلی معافیت تحصیلی به ادامه مطلب در انتهای صفحه مراجعه نمایید 

معافیت پزشکی

مشمولین خدمت نظام وظیفه از لحاظ سلامت جسمی و روانی به چهار دسته زیر تقسیم می‌شوند:

1. کسانی که از لحاظ جسمی و روانی سالم هستند و مشکلی جهت انجام خدمت نظام وظیفه ندارند.
2. کسانی که به علت نقص عضو و یا سلامت روانی در شرایط سلامت کامل نیستند، اما قادر به انجام خدمات غیر رزمی (معاف از رزم) هستند.
3. کسانی که به علت ابتلا به بیماری موقتاً قادر به خدمت نظام وظیفه نیستند. (معافیت موقت)
4. کسانی که به علت نقص عضو، شرایط جسمی و یا شرایط روانی قادر به انجام خدمت نظام وظیفه نیستند. (معافیت دایم)

برای مطالعه روش دریافت معافیت پزشکی به ادامه مطلب در انتهای صفحه مراجعه نمایید 

معافیت از طریق کفالت

مشمولان خدمت نظام وظیفه در صورت دارا بودن شرایط می‌توانند به عنوان کفیل معرفی شده و از معافیت کفالت بهره‌مند گردند.

1. رسیدن به سن ۱۸ سال تمام
2. نداشتن غیبت
3. یگانه مراقب یا سرپرست بودن

لیست افرادی که می‌توان کفیل آنها شد به این شرح است:

معافیت ایثارگران

برای دریافت معافیت یا کسری خدمت از طریق ایثارگران در نظر داشته باشید، این خدمت فقط به افرادی تعلق می‌گیرد که پدر، مادر، برادر، خواهر، همسر و یا فرزندشان در راه به ثمر رسیدن آرمان‌های انقلاب اسلامی، شهید، جانباز و یا جاویدالاثر شده‌اند.به این ترتیب به ازای هر بیست و چهار ماه سابقه اسارت، بیست و پنج درصد جانبازی و یا سی ماه خدمت در مناطق عملیاتی یکی از فرزندان این افراد شامل معافیت از خدمت سربازی می‌شود.همچنین اگر امتیاز یک نفر برای استفاده از این قانون به صورت تک آیتمی ممکن نباشد، امتیاز مجموع نیز قابل استناد می‌باشد.

نکات اختصاصی در مورد معافیت ایثارگران

معافیت جانبازان

جانبازان عزیزی که میزان جانبازی آنان ۱۰ درصد و یا بیشتر می‌باشد از انجام دوره ضرورت معاف می‌باشند. این موضوع البته هیچگونه تداخلی با حق استفاده فرزندان آنان از قانون معافیت ایثارگری آنان ایجاد نمی‌کند.مشمولانی که با بانوان جانباز بالای ۲۵ درصد ازدواج کنند نیز، مشمول قانون معافیت از خدمت می‌باشند. البته برای ۵ سال نخست ازدواج معافیت موقت و در صورت استمرار ازدواج معافیت دایمی صادر خواهد شد.

کسر خدمت نیروهای مسلح و بسیج

کسر خدمت سربازی مخصوص ایثارگرانی است که حد نصاب معافیت یک فرزند را ندارند. در این صورت این کسر خدمت فقط شامل یک فرزند شده و فرزند یا فرزندان دیگر از قانون کسر خدمت نمیتوانند بهره‌مند شوند.به عنوان مثال فردی ۵ درصد جانبازی و ۱۵ ماه سابقه جبهه دارد، این فرد فقط میتوانند از مجموع امتیازات یک فرزند را معاف کند و نمیتواند این دو مقدار را بر ای دو یا چند فرزند مورد استفاده قرار دهد.

کدام درصد جانبازی مورد تایید است؟

درصد جانبازی مورد تایید سازمان نظام وظیفه، همان عددی است که مورد تایید سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران است. به این صورت امتیازی به درصد جانبازی اعلامی سازمان نیروهای مسلح داده نمی‌شود.

معافیت با قاعده تلفیق

قاعده تلفیق یعنی استفاده از مجموع امتیازات جانبازی، خدمت در جبهه و اسارت. در این صورت فرد تنها میتواند یکی از فرزندان خود را معاف کند و فرزند یا فرزندان دیگر او فقط شامل قانون کسری خدمت سربازی خواهند شد.به این صورت به ازای هر درصد جانبازی، هر ماه حضور در جبهه و هر ماه اسارت ۱۲ روز کسری خدمت به فرزند غیر غایب ایثارگر تعلق می‌گیرد.

به عنوان مثال:

۱۲ ماه جبهه معادل ۱۲۲ روز کسر خدمت

۵ درصد جانبازی معادل ۶۰ روز کسر خدمت

۲۰ ماه اسارت معادل ۲۴۰ روز کسر خدمت

معافیت فرزندان شهدا و جاویدالاثران

کلیه فرزندان شهدا و جاویدالاثران عزیز، پس از رسیدن به سن ضرورت از خدمت نظام وظیفه معاف خواهند شد.معافیت برادران شهدا، جاویدالاثران، جانبازان و آزادگان. یکی از برادران عزیزان شهید، جاویدالاثر، جانباز و یا آزاده (با رعایت حد نصاب‌هایی که پیشتر ذکر شد) در صورتی که فاقد فرزند پسر باشد، میتوانند از قانون معافیت بهره‌مند گردند.

معافیت مددجویان

بر اساس ماده ۴۴ قانون نظام وظیفه انواع مختلفی از معافیت در این شاخه گنجانده شده است که به ترتیب زیر قابل بررسی می‌باشند.

انواع معافیت‌های ماده ۴۴

معافیت یک فرزند مادر فاقد شوهر تحت سرپرستی کمیته امداد یا بهزیستی. در این گونه از معافیت تعداد فرزندان پسر ملاک نیست، تنها انتخاب موثر در این نوع از معافیت فوت یا طلاق پدر و انتخاب مادر می‌باشد. در صورتی که پدر خانواده در حبس یا مفقودالاثر باشد فرزندان وی جز مشمولین نظام وظیفه محسوب می‌شوند.

در این نوع از معافیت غیبت مشمول مانع از رسیدگی به پرونده وی می‌باشد.

معافیت فرد دارای فرزند معلول

فردی که دارای فرزند معلول می‌باشد در صورت نداشتن غیبت می‌تواند از این نوع معافیت استفاده نماید.

معافیت تنها پسر خانواده‌هایی که دارای سه دختر هستند

در این نوع معافیت مشمول باید تنها پسر خانواده باشد و هیچ برادر زیر ۱۸ سال یا بالای ۱۸ سال نداشته باشد.

تاهل یا طلاق خواهران اثری در رسیدگی به این نوع از معافیت ندارد.

همچنین مشمول باید فاقد غیبت باشد و در صورت غیبت پرونده وی رسیدگی نخواهد شد.

معافیت ازدواج با بانوان دارای معلولیت جسمی-حرکتی

افرادی که با بانوان دارای معلولیت جسمی-حرکتی ازدواج میکنند، میتوانند از تاریخ عقد اقدام به دریافت کارت معافیت موقت نمایند و در صورتی که ازدواج آنها بیش از ۵ سال دوام یابد، مشمول می‌تواند تقاضای کارت معافیت دایم نماید.

در صورتی که قبل از پنج سال این دو نفر به دلیل طلاق یا فوت همسر از یکدیگر جدا شوند، مشمول می‌بایست ظرف مدت شش ماه وضعیت نظام وظیفه خود را مشخص نماید و در غیر این صورت برابر قانون با وی برخورد خواهد شد.

معافیت سنی (عفو رهبری)

این معافیت بر اساس سن افراد به آنها تعلق می‌گیرد و به طور کلی تمام افرادی که بیش از پنجاه سال از عمر آنها گذشته باشد، نیازی به درخواست معافیت ندارند و شناسنامه عکس‌دار آنها مشخص کننده وضعیت نظام وظیفه ایشان می‌باشد.

معافیت متعهدین خدمت

متعهدین خدمت به آن دسته از مشمولانی گفته می‌شود که پس از انجام دوره آموزشی بجای ورود به دوره ضرورت، با طی کردن مراحل خدمتی در واحدهای مربوطه مشمول دریافت کارت معافیت می‌باشند

سوالات متداول در خصوص معافیت تحصیلی

افراد از چه سنی مشمول قانون وظیفه می‌شوند؟

تمام افراد ذکور ایرانی پس از ۱۸ سالگی و در ورود به سن ۱۹ سالگی مشمول قانون خدمت نظام وظیفه می‌باشند. این دسته از افراد حداکثر شش ماه پس از تمام شدن ۱۸ سالگی باید خود را جهت انجام خدمت نظام وظیفه معرفی نمایند.

دانش آموزان تا چه سنی مجاز به تحصیل می‌باشند؟

اینگونه مشمولان حداکثر تاپایان ۲۰ سالگی مجازند برابر ضوابط وزارت آموزش و پرورش ادامه تحصیل دهند ، رشته های تحصیلی تاثیری در این مدت زمان نخواهند داشت.به شرط آنکه وقفه تحصیلی نداشته باشند و دانش آموز عادی محسوب شوند.

دانشجویان انصرافی در چه شرایطی مجاز به تحصیل مجدد در دانشگاه خواهند بود؟

مشمولان در طی مدت تحصیل از دیپلم تا دکتری، حداکثر یکبار می‌توانند از تحصیل انصراف و مجدداً به تحصیل بازگردند به شرط آنکه:

1. بیش از یکسال از مدت انصراف آنها از تحصیل نگذشته باشد.
2. انصراف قبل از سنوات مصوب تحصیلی صورت بگیرد و در مرحله سنوات ارفاقی نباشد.
3. انصراف از تحصیل در مقطع، با گرفتن مدرک تحصیلی مقطع پایین‌تر صورت نگرفته باشد.
4. مقطع جدید تکراری نباشد. (قبل از انصراف دارای مدرک این مقطع نباشد.)

آیا سربازان وظیفه می‌توانند جهت تحصیل از خدمت مرخصی بگیرند؟

درصورت قبولی اینگونه سربازان در مقطع کارشناسی وبالاتر و نداشتن غیبت اولیه ترخیص از خدمت صورت می‌گیرد و ترخیص برای ادامه تحصیل درمقاطع کاردانی مجاز نمی‌باشد.

آیا دانشجویان اخراجی مجاز به ادامه تحصیل هستند؟

خیر دانشجویان اخراجی تا پایان خدمت یا اخذ معافیت دایم، مجاز به ادامه تحصیل نمی‌باشند.

چه کسانی می‌توانند از معافیت تحصیلی دانش آموزی در خارج از کشور استفاده نمایند؟

فرزندان ایرانیان مقیم خارج از کشور، چنانچه هنگام ورود به سن مشمولیت (ماه تولد ۱۸ سال تمام) درمدارس ایرانی یا مدارس خارجی مورد تایید وزارت آموزش و پرورش مشغول به تحصیل در مقطع متوسطه باشند می‌توانند از معافیت تحصیلی استفاده نمایند.

شرط تحصیل درخارج از کشور چگونه است؟

مشمولان فارغ تحصیل از مقطع کارشناسی و بالاتر، به شرط عدم غیبت و سپری نشدن مدت حداکثر یک سال پس از فراغت از تحصیل می‌توانندبا سپردن تضمین لازم جهت ادامه تحصیل از کشور خارج شوند. (ودیعه در حال حاضر مبلغ ۲۰ میلیون تومان می‌باشد.)

سنوات تحصیلی ارفاقی چیست و چگونه صورت می‌پذیرد؟

دانشجویانی که در مقاطع مختلف تحصیلی مشغول به تحصیل بوده و در سنوات اولیه تحصیلی موفق به فراغت از تحصیل نشده‌اند، در صورت تصویب کمیسیون موارد خاص دانشگاه و اخذ مجوز سنوات ارفاقی حداکثر ظرف مدت ۳ ماه از اتمام سنوات تحصیلی از طریق پلیس +۱۰ حداکثر به مدت یکسال می‌توانند از سنوات ارفاقی استفاده نمایند.

ضمناً این افراد پس از فراغت از تحصیل شامل قانون یکسال معافیت پس از فراغت از تحصیل می‌باشند.

مراحل دریافت معافیت پزشکی به چه صورتی می‌باشد؟

افراد می‌توانند پس از مراجعه به دفاتر پلیس +۱۰ و دریافت دفترچه راهنما و تکمیل اوراق مربوطه، مراجعه به پزشک معاین اولیه، انجام واکسیناسیون و تحویل مدارک تکمیل شده به دفاتر مربوطه مراحل دریافت کارت معافیت پزشکی را طی نمایند.

پس از معاینه توسط پزشک اول، در صورتی که مشمول سالم و یا معاف از رزم تشخیص داده شود، می‌تواند به رای پزشک اعتراض نماید. در این صورت پرونده وی به شورای پزشکی ارجاع داده می‌شود. در صورتی که وی به رای این شورا نیز اعتراض داشته باشد، پرونده وی به شورای عالی پزشکی ارجاع می‌شود. رای شورای عالی قطعی و غیر قابل اعتراض است.

فهرست بیماری‌ها، نقص عضوها و عدم رشدهای منجر به انواع معافیت

1. بیماری‌های عمومی (قد، وزن و جراحی‌های با دوره نقاهت بیشتر از یک ماه)
2. بیماری‌های غدد داخلی
3.  بیماری‌های پوستی و بافت یر پوستی
4. بیماری‌های داخلی مغز و اعصاب (نورولوژی)
5. بیماری‌های اعصاب و روان
6. بیماری‌های جراحی مغز و اعصاب 
7. بیماری‌های ریه و قفسه صدری
8. بیماری‌های استخوان (اسکلت)
9. بیماری‌های دستگاه گوارش و جراحی‌های عمومی
10. بیماری‌های خونی و آنکولوژی
11. بیماری‌های دستگاه ادراری تناسلی
12. بیماری‌های فک، دهان دندان
13. بیماری‌های چشم و عوارض بینایی
14. بیماری‌های گوش، حلق و بینی
15. بیماری‌های قلب و عروق
16. بیماری‌های روماتولوژی و بافت همبند 
17. بیماری‌های عفونی